Nội Dung
Lựa chọn nguồn cá bố mẹ
Dựa vào phân bố tự nhiên của cá tầm như Nga, Mỹ và Trung Quốc, người nuôi cá tầm tiến hành bắt cá bố mẹ trong điều kiện di cư để sản xuất giống nhân tạo. Cá tầm đã trưởng thành và có khả năng sinh sản sẽ được đem cho đẻ ngay. Các cá tầm chưa trưởng thành sẽ được tiêm hormone kích thích tình dục và sau đó thả vào ao nuôi tạm. Sau một thời gian ngắn, chúng sẽ đạt trưởng thành và sẵn sàng cho quá trình sinh sản. Trước khi sử dụng thuốc gây mê, cần thực hiện các thử nghiệm để xác định liều gây mê tối ưu và phù hợp với loài và kích thước của cá cái.
Xem thêm:
Giai đoạn qua đông nhân tạo (áp dụng cho nuôi cá tầm ở Việt Nam)
Cá tầm là loài cá ôn đới, trong khi nước ta là nước nhiệt đới, do đó cần cho cá tầm trải qua một giai đoạn mùa đông nhân tạo nhất định để buồng trứng chuyển sang giai đoạn 4 và sẵn sàng cho sinh sản.
Cá cái đã đủ tuổi trưởng thành được nuôi trong bể nước tuần hoàn và giảm nhiệt độ xuống nhiệt độ trú đông của loài trong khoảng thời gian từ 15 đến 20 ngày. Sau đó, nâng dần nhiệt độ nước lên mức thích hợp để cá cái đi đẻ và tiến hành tiêm hormone kích thích tình dục và thụ tinh nhân tạo.
Cách chọn cá cái:
- Chèn một ống nhỏ (đã được khử trùng) vào trong bụng cá, cách buồng trứng 4-6cm.
- Đặt miệng ống vào phần cuối của ống và hút cẩn thận.
- Rút ống ra và thổi mạnh để đẩy ra khoảng 30 trứng vào một miếng thủy tinh.
- Đun sôi trứng trong 2-4 phút, sau đó để chúng nguội tự nhiên.
- Cắt trứng làm đôi, đối xứng qua trục.
- Đo khoảng cách từ nhân đến màng tế bào (1).
- Đo đường kính của trứng (2).
- Tính chỉ số phân cực của noãn bào (PI) bằng cách lấy (1)/(2).
- Nếu PI < 0,07, cá cái có thể được sử dụng để sinh sản nhân tạo.
- Nếu PI quá lớn, không nên sử dụng cá đó để tham gia sinh sản. Cần lấy mẫu khác cho lần phân tích tiếp theo.
Cách tiêm hormone kích thích tình dục
- Đặt não thùy vào một cái cối nhỏ.
- Thêm 10-20ml nước muối sinh lý. Sử dụng 30% glycerin trong nước muối sinh lý để ngăn chặn sự rò rỉ thuốc khi tiêm.
- Nghiền nhuyễn tuyến não thùy.
- Bơm thuốc vào ống tiêm và gắn kim.
- Kiểm tra xem kim có bị nghẹn thuốc hay không bằng cách bơm thuốc vào cối. Nếu không kiểm tra, trong quá trình tiêm, thuốc có thể bị nghẹn và hiệu quả thụ tinh sẽ giảm.
- Tiêm vào cơ lưng với mũi kim chếch 1 góc 30-45 độ và hướng thẳng lên, loại bỏ không khí.
Đối với cá cái
- Liều dẫn chiếm 10% tổng liều.
- Liều quyết định chiếm 90% tổng liều và được tiêm sau 12 giờ kể từ liều dẫn.
- Ở nhiệt độ nước 13-17°C, cá cái có thể tham gia sinh sản sau 18-24 giờ từ liều tiêm thứ hai.
Đối với cá đực
- Chỉ tiêm một nửa liều so với cá cái.
- Ở nhiệt độ nước 13-17°C, cá đực cũng có thể tham gia sinh sản sau 18-24 giờ từ liều tiêm.
Thu tinh trứng
- Đặt cá đực nằm ngửa và giữ chặt đuôi để cố định.
- Lau khô tay.
- Vệ sinh vùng quanh lỗ niệu sinh dục và làm khô.
- Chèn một ống nhỏ vào lỗ niệu sinh dục và nhẹ nhàng xoa vùng bụng.
- Rút nhẹ ống để thu được tinh trùng.
- Tinh trùng có thể thu được từ cả cá con nhỏ.
- Tinh trùng có thể được bảo quản trong điều kiện 4°C trong một khoảng thời gian kéo dài.
Thu trứng
- Sau khi gây mê, đặt cá lên một bề mặt phẳng.
- Lau khô bề mặt cơ thể và sát trùng vùng bụng.
- Rạch một đoạn 5-15cm cẩn thận phía sau lỗ hậu môn.
- Thu trứng và đặt nhẹ nhàng vào một tô nhựa khô.
- Khâu lại vết thương.
- Sát trùng vùng bụng.
- Đặt cá vào một bể chứa nước sạch có sục khí mạnh.
Thụ tinh cho trứng
- Thụ tinh cho trứng trong vòng 1 giờ sau khi thu trứng.
- Đo lường hoặc ước tính trọng lượng của trứng.
- Chia trứng thành 2 phần (khoảng 200g/phần) trong một khay khô.
- Thêm 2ml tinh trùng vào mỗi khay trứng.
- Lắc nhẹ để trộn trứng với tinh trùng và thêm 250ml nước sạch.
- Tiếp tục lắc hỗn hợp trong 1-3 phút cho đến khi trứng bắt đầu dính lại.
- Đặt trứng đã thụ tinh vào một lọ, thêm chất chống dính và lắc đều. Sục khí ở đáy lọ trong 30-60 phút cho đến khi độ dính không còn.
- Ngừng sục khí sau đó và rửa sạch trứng nhiều lần bằng nước sạch.
- Ủ trứng đã được rửa sạch trong hệ thống nước chảy, sau 7-9 ngày trứng sẽ nở.
- Ghi nhận tổng số trứng đã thụ tinh và tỉ lệ sống sót.
- Thường xuyên loại bỏ trứng chết bằng cách siphon.
Nuôi ấu trùng
- Trong giai đoạn đầu (7-9 ngày), sử dụng noãn hoàng.
- Sau đó, chuyển sang sử dụng Artemia ở giai đoạn nauplii trong 3 ngày.
- Tiếp theo, bắt đầu cung cấp thức ăn cho cá tầm.
- Cần theo dõi và kiểm tra chế độ ăn để điều chỉnh phù hợp.
Theo dõi canuocngot.vn để tìm hiểu về nhiều loại cá nữa nhé!