Dựa trên thông tin từ Tổng cục Thủy sản Việt Nam, xuất khẩu cá tra đã giảm mạnh vào tháng cuối năm 2022 và tháng 1/2023. Tuy nhiên, các chuyên gia dự kiến giá bán cá tra sẽ có dấu hiệu cải thiện trên thị trường Mỹ và Trung Quốc vào nửa cuối năm.
Tình hình thị trường cá tra những tháng trước đây
Theo dữ liệu từ VASEP, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam vào tháng đầu năm 2023 chỉ đạt khoảng 600 triệu USD, giảm 31% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, số liệu cho thấy cá tra giảm 50%, trong khi các loại thủy sản khác như mực, bạch tuộc và các loài cá biển khác chỉ dao động nhẹ. Tín hiệu tiêu thụ cá tra đã giảm xuống rõ rệt từ những tháng cuối năm 2022, với kim ngạch xuất khẩu đạt 475 triệu USD, giảm 12% so với cùng kỳ năm 2021.
Không chỉ xuất khẩu giảm, giá cá tra Việt Nam xuất khẩu cũng giảm nhẹ vào tháng 12/2022 và đầu tháng 1/2023. Trên thị trường tiêu thụ lớn nhất của cá tra Việt Nam là Trung Quốc, giá đã giảm 7,5% trong tháng 1/2023, đạt mức trung bình 2,11 USD/kg – mức thấp nhất kể từ mùa thu năm 2021.
Tại Mỹ, giá xuất khẩu cá tra đã đạt mức thấp nhất từ đầu năm 2021. Vào tháng 12/2022, giá giảm xuống còn 2,96 USD/kg và ổn định trong tháng 1/2023. Tuy nhiên, so với 5 năm trước, những mức giá này vẫn nằm trong khoảng bình thường, tương đương với các mức giá trong năm 2019 và 2020, khi thị trường đang chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Đối với các thị trường khác như Liên minh châu Âu (EU), giá bán cá tra trung bình đối với tất cả các loại sản phẩm tương đối ổn định, có thể cao hơn so với các sản phẩm cao cấp như cá tra fillet không mạ so với các thị trường khác. Thị trường ASEAN ghi nhận mức giá cá tra tháng đầu năm 2023 giảm nhẹ so với tháng 12/2022, nhưng không giảm mạnh như các thị trường khác.
Dự đoán tương lai
Triển vọng trong tương lai gần của thị trường cá tra vẫn rất khả quan trong năm 2023, mặc dù xuất khẩu đã gặp sự sụt giảm mạnh trong tháng đầu năm. Với những tín hiệu tích cực từ hai thị trường lớn là Trung Quốc và Mỹ, VASEP tin rằng cá tra Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển. Trong năm trước đó, Trung Quốc và Mỹ đã chiếm tỷ trọng lần lượt 30% và 23% trong xuất khẩu cá tra, đóng vai trò là hai đối tác chủ chốt.
Theo dự báo của các chuyên gia từ VCBS, nhu cầu cá tra sẽ hồi phục ở thị trường Mỹ và Trung Quốc trong nửa cuối năm. Đặc biệt, tại Mỹ, sự giảm nhiệt của lạm phát tạo điều kiện cho gia tăng nhu cầu tiêu dùng. Đồng thời, thời điểm cuối quý II là thời điểm các nhà bán lẻ tích trữ hàng hóa để phục vụ cho mùa cao điểm lễ hội cuối năm, tạo động lực tăng giá cho cá tra tại khu vực Bắc Mỹ.
Tại Trung Quốc, trong tháng 2, thị trường gặp thiếu cung cá giống và cá tra nguyên liệu do các doanh nghiệp chế biến tăng công suất. Mặc dù nhu cầu mua cá tra nguyên liệu giảm nhẹ trong tháng 3 do vấn đề sửa chữa cầu phao tại Móng Cái, tuy nhiên, sau khi cầu phao được hoàn thiện vào tháng 10, có khả năng thị trường cá tra sẽ tiếp tục phục hồi sau tháng 4.
Tỉ lệ lấp đầy tại các cảng ở Bắc Mỹ và Bắc Âu hiện duy trì ở mức từ 10% đến 85%, không gặp tình trạng tắc nghẽn như cuối năm 2022. Giá cước vận tải đường thủy vẫn ở mức thấp so với đợt cao điểm mùa dịch, và nguồn cung tàu và container đang dư thừa, điều này dự báo sẽ tạo thuận lợi cho xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang các nước phương Tây trong năm 2023.
Mặc dù xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc vẫn chưa có sự cải thiện đáng kể kể từ khi Trung Quốc mở cửa trở lại đầu năm 2023, nhưng nhu cầu tiêu thụ tại thị trường này đang hồi phục chậm hơn dự đoán. Có thể do tác động từ chính sách Zero-Covid và giảm thu nhập của người Trung Quốc cùng với sự phục hồi chậm của ngành dịch vụ nhà hàng.
Sau một mức giảm sâu trong tháng 1.2023, xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc đã tăng 26% trong tháng 2.2023, cho thấy một số tín hiệu tích cực từ thị trường này. Tuy nhiên, thực tế cho thấy Trung Quốc không còn là thị trường dễ tính như trước đây, và không phải mọi loại cá tra đều được thị trường này chấp nhận. Vasep dự đoán xuất khẩu cá tra trong thời gian tới sẽ chủ yếu dựa vào Trung Quốc, một số nước châu Âu như Anh, Đức, Bồ Đào Nha và các thị trường Trung Đông. Chuyên gia cũng hy vọng rằng xuất khẩu cá tra sẽ hồi phục trong quý 3.2023 thông qua các chương trình giao thương và xúc tiến thương mại.
Theo dõi canuocngot.vn để tìm hiểu về nhiều loại cá nữa nhé!