Sản xuất giống cá chày mắt đỏ: Quy trình kỹ thuật

Kỹ thuật sản xuất giống cá Chày mắt đỏ (Squaliobarbus curriculus Richardson, 1846) thuộc bộ cá Chép (Cypriniformes), họ cá Chép (Cyprinidae), là một trong những loài cá bản địa có giá trị kinh tế đáng chú ý. Loài cá này có thói quen ăn tạp với ưu thích đối với thực vật và mùn bã hữu cơ.

Thức ăn của chúng rất đa dạng, bao gồm các nhóm tảo, thực vật phát triển trên mặt nước (quả, hạt, rễ, củ), và chất hữu cơ đã phân hủy thành mục nát. Ngoài ra, cá còn ưa thích ăn động vật nhỏ như ấu trùng côn trùng, giáp xác, trứng cá và cá con.

Cá Chày mắt đỏ có khả năng phát triển đến kích thước ấn tượng, có thể đạt trọng lượng tối đa lên đến 4 kg mỗi con. Trong quá trình nuôi trong ao, sau 1 năm, chúng có thể đạt trọng lượng khoảng 0,7-0,8 kg/con. Loài cá này bắt đầu phát dục ở tuổi 1+ và đẻ ra trứng trôi nổi.

Thịt của cá Chày mắt đỏ có chất lượng tốt và ngon, đây là loại cá quý hiếm và cần được bảo tồn và phát triển trong ngành nuôi cá. Cùng Cá Nước Ngọt tìm hiểu quy trình trong bài dưới đây.

Nuôi vỗ cá đực và cái trước khi sản xuất giống cá chày mắt đỏ

Chuẩn bị ao nuôi

Chuẩn bị ao nuôi cho quá trình nuôi vỗ cá bố mẹ là một phần quan trọng trong, đảm bảo rằng môi trường ao đáp ứng các yêu cầu cần thiết để cá bố mẹ có thể phát triển và đẻ trứng một cách thành công. Các biện pháp kỹ thuật để chuẩn bị ao nuôi bao gồm:

Tát cạn nước: Việc tát cạn nước giúp loại bỏ nước cũ và các tạp chất trong ao, tạo môi trường sạch sẽ cho cá bố mẹ.

Vét bớt bùn: Loại bỏ lớp bùn đáy ao giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn, nấm, và ký sinh trùng gây bệnh cá.

Tẩy vôi: Sử dụng vôi để điều chỉnh độ pH của nước ao, thường với liều lượng từ 7-10 kg/100m2 ao. Điều này giúp duy trì độ pH và độ kiềm ở mức lý tưởng (7-8), cung cấp điều kiện thuận lợi cho các sinh vật đáy và sinh vật phù du có ích phát triển, cũng như tạo điều kiện tốt cho sản xuất thức ăn tự nhiên trong ao.

Kích thước và đặc điểm ao nuôi: Ao nuôi cho cá bố mẹ thường có diện tích từ 500-1000m2 và độ sâu từ 1,2 đến 1,5m. Do cá Chày mắt đỏ có thói quen nhảy cao, mặt bờ ao cần có độ cao hơn mặt nước từ 0,6 đến 0,8m để ngăn chặn thoát cá ra khỏi ao. Hệ thống tiêu nước và nguồn nước bổ sung cũng cần được thiết kế để đảm bảo môi trường nước luôn ổn định.

Yêu cầu kỹ thuật về loại cá bố mẹ

Lựa chọn cá bố mẹ Cá bố mẹ nên có độ tuổi từ 1+ đến 4 tuổi, với khối lượng cá thể từ 0,8 kg trở lên. Chúng cần phải khỏe mạnh, không bị bệnh tật, và không có dị hình.

Sản xuất giống cá chày mắt đỏ

Mật độ nuôi và thời gian nuôi vỗ

  • Cá bố mẹ nên được nuôi chung trong cùng một ao với mật độ là 15 kg/100m2 ao.
  • Tỷ lệ cá đực và cá cái nên duy trì ở tỷ lệ 1/1.
  • Thời gian nuôi vỗ nên bắt đầu từ đầu tháng 2 đến hết tháng 3.
  • Thời gian nuôi vỗ thành thục nên kéo dài từ đầu tháng 4 đến giữa tháng 5.

Chế độ ăn và thức ăn

  • Trong quá trình sản xuất giống cá Chày mắt đỏ, cá Chày bố mẹ nên được cung cấp thức ăn viên có hàm lượng protein ít nhất là 26%.
  • Trong giai đoạn nuôi vỗ tích cực (từ đầu tháng 2 đến hết tháng 3), khẩu phần thức ăn nên tương đương với 5% trọng lượng cá bố mẹ.
  • Trong giai đoạn nuôi vỗ thành thục (từ đầu tháng 4 đến 15/5), lượng thức ăn cần giảm xuống còn 1,5% trọng lượng cá trong ao. Thức ăn nên được cung cấp vào buổi sáng sớm hoặc buổi chiều mát, và cần quan sát tình hình cá và môi trường ao thường xuyên.
  • Kiểm tra cá bố mẹ hàng tháng để điều chỉnh lượng thức ăn theo tình trạng của cá. Nếu thấy cá béo, cần giảm lượng thức ăn.

Chế độ quản lý ao nuôi và kích thích nước

  • Để duy trì môi trường ao nuôi, nên sử dụng bơm nước để tạo dòng chảy và đảm bảo luân phiên nước, thay thế ít nhất 1/3 lượng nước trong ao mỗi tuần.
  • Hàng ngày, cần kiểm tra và quan sát tình trạng ao nuôi để có biện pháp xử lý, điều chỉnh thức ăn, và bổ sung nước khi cần thiết.

Kiểm tra cá bố mẹ

Quá trình kiểm tra cá bố mẹ có các bước sau:

Xác định thời điểm đẻ: Cuối giai đoạn nuôi vỗ thành thục, cần kiểm tra và xác định thời gian phù hợp cho cá bắt đầu đẻ.

Đánh giá cá bố mẹ: Trong quá trình sản xuất giống, việc đánh giá tỷ lệ cá phát dục và cá thành thục dựa trên các thông số sau:

– Hình thái của cá: Quan sát hình dáng và kích thước của cá để xác định sự phát triển và ch readiness của chúng.

– Màu sắc lỗ sinh dục: Theo dõi màu sắc và trạng thái của lỗ sinh dục để nhận biết sự chuẩn bị cho quá trình đẻ.

– Kiểm tra tinh dịch (đối với cá đực): Dùng tay vuốt nhẹ bụng cá để kiểm tra sự có mặt của tinh dịch.

– Kiểm tra trứng (đối với cá cái): Sử dụng que thăm trứng để xác định sự phát triển của trứng trong cá cái.

Đánh giá kết quả nuôi vỗ cá bố mẹ: Kết quả nuôi vỗ cá bố mẹ được đánh giá bằng tỷ lệ cá phát dục và cá thành thục sau khoảng 3 đến 3,5 tháng nuôi vỗ (từ đầu tháng 2 đến 15/5). Loại thức ăn với hàm lượng protein 26% được sử dụng trong giai đoạn này. Tỷ lệ cá bố mẹ phát dục so với số cá ban đầu nên đạt từ 80 đến 85% để đảm bảo sự thành công của quá trình sản xuất giống.

Chuẩn bị cho quá trình sản xuất giống cá chày mắt đỏ

Chọn mùa vụ cho cá đẻ

Cá Chày mắt đỏ thường sinh sản từ cuối tháng 5 đến giữa tháng 8, với thời điểm tốt nhất là từ tháng 6 đến giữa tháng 7. Trong giai đoạn này, tuyến sinh dục của cá đạt độ chín muồi cao nhất. Sau cuối tháng 8, sản phẩm sinh dục của cá bắt đầu giảm và chu kỳ thoái hóa bắt đầu. Xác định thời gian sinh sản tốt nhất là quan trọng để lập kế hoạch sản xuất và đảm bảo mùa vụ cũng như số lượng con giống theo yêu cầu.

Chọn cá cho đẻ

Từ ngày 15/5 đến 20/5, tiến hành việc chọn cá bố mẹ cho quá trình đẻ. Sử dụng que thăm trứng và kiểm tra tinh dịch bằng cách vuốt nhẹ bụng cá đực. Các cá đã được chọn sẽ được đặt trong các bể chờ tiêm. Các bể này có kích thước 1,2m x 2,5m x 1,0 m và được trang bị lắp đặt. Đảm bảo rằng nước luôn chảy nhẹ và có sự sục khí để duy trì hàm lượng oxy hoà tan ở mức 4-5 mg/l.

Có thể bạn quan tâm: Sinh sản và ương giống cá bông lau nhân tạo

Liều lượng kích dục tố và cách tiêm

Sử dụng dung dịch nước sinh lý (hoà 6g muối ăn trong 1 lít nước chưng cất) để pha thuốc. Xác định số lượng cá cần tiêm sao cho phù hợp với lượng dung dịch. Kết hợp việc sử dụng Dom với LRHa có thể làm loãng dung dịch để tiêm dễ dàng cho cá trong quá trình kích thích sinh sản, nhưng không nên tiêm quá 2 ml dung dịch cho mỗi cá mỗi lần.

Liều lượng tiêm cho 1 kg cá cái là 40 mg LRHa kết hợp với 30 mg Dome. Đối với cá đực, liều lượng tiêm bằng 1/5 liều tiêm của cá cái. Tiêm tại gốc vây ngực của cá. Để bắt đầu, tiêm cho cá cái lần 1 bằng 1/10 lượng thuốc dự tính.

Phần còn lại của liều thuốc dành cho lần tiêm thứ 2 (quyết định). Khoảng thời gian giữa 2 lần tiêm là từ 4-6 giờ. Cá đực được tiêm 1 lần cùng với liều tiêm quyết định (lần 2) của cá cái. Việc tiêm thực hiện tại gốc vây ngực của cá bố mẹ.

quá trình sản xuất giống cá chày mắt đỏ

Thiết bị cho quá trình đẻ và ấp trứng

Trứng của cá Chày mắt đỏ thuộc loại trôi nổi, giống như trứng của cá Trôi trắng Việt Nam và cá Trôi Ấn Độ. Quá trình cho cá đẻ bắt đầu sau khi tiêm kích thích sinh sản.

Cá bố mẹ sau đó được đặt riêng trong một bể có sự sục khí và tạo dòng chảy nhẹ để kích thích cá rụng trứng.

Hiệu ứng của kích dục tố xuất hiện sau khoảng 5-6 giờ kể từ khi tiêm thuốc, và khi thấy cá bắt đầu rụng trứng, quá trình vuốt trứng và thụ tinh nhân tạo bắt đầu. Trong quá trình này, trứng được ấp trong bình Weiss, một thiết bị được cải tiến giúp quá trình ấp trứng dễ dàng hơn, tiêu tốn ít nước hơn và dễ thao tác hơn so với việc ấp trong bể vòng.

Thời gian cá đẻ: Với nhiệt độ nước duy trì từ 25-270C, cá bắt đầu rụng trứng sau khoảng 5-6 giờ kể từ khi tiêm liều thuốc. Tỷ lệ cá đẻ theo đúng quy trình đạt từ 75-80%.

Thụ tinh và ấp trứng

Sau khi tiêm liều thuốc kích thích, thường xuyên kiểm tra thời điểm cá bắt đầu rụng trứng bằng cách vuốt nhẹ bụng cá cái. Khi thấy cá rụng trứng, phải thao tác thu trứng kịp thời. Một cá cái thụ tinh với 50% lượng tinh dịch từ 2 cá đực. Trứng sau đó được đảo nhẹ và đều bằng lông vũ khô, sau đó đưa vào bình Weiss để ấp trứng.

Mật độ ấp trứng trong bình Weiss là từ 8.000 đến 10.000 trứng/lít. Bình Weiss có thể chứa từ 1,5-2,0 triệu trứng với thể tích trên 200 lít. Lượng nước tiêu thụ qua bình ấp trứng trung bình khoảng 0,4-0,5 lít/giây. Trong suốt quá trình ấp trứng, cần đảm bảo rằng lưu tốc nước ổn định và mạng tràn luôn được vệ sinh sạch sẽ.

Thời gian nở cá con phụ thuộc vào nhiệt độ nước trong bể ấp. Khi nhiệt độ nước tăng, thời gian phát triển các giai đoạn của phôi giảm đi và ngược lại. Ví dụ, trứng cá Chày mắt đỏ được ấp ở nhiệt độ dao động từ 29 – 310C sẽ nở sau 12 giờ, trong khi trứng ấp ở nhiệt độ từ 25 – 270C sẽ mất 14 giờ để nở, với tỷ lệ cá con nở trung bình đạt 60%.”

Related Posts

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *